Heel Weert observeert
Samen beschermen we de bermen! Doe je mee?
Gemeente Weert heeft bijzondere stadsnatuur op onverwachte plekken. Het is de missie van stadsecoloog Benjamin van Leeuwen om biodiversiteit in Weert te versterken en te vergroten. Hiervoor is het van belang dat we zo goed mogelijk weten waar flora en fauna groeit en leeft. Er is op dit moment veel onbekend op dit gebied: over het voorkomen van bijvoorbeeld rode lijst-soorten zoals de steenanjer en beemdkroon weten we onvoldoende om te kunnen weten of het goed gaat met deze soorten.
De rijkdom van planten kan ons ook iets vertellen over de hoeveelheid insecten en andere fauna die een berm kan ondersteunen. Bermen worden niet altijd gezien als waardevolle natuur, maar samen vormen ze een uniek stukje natuur in de stad. Ook zijn het de routes die onze natuurgebieden aan elkaar verbinden.
Om te weten hoe de biodiversiteit in onze stad ervoor staat, onderzoekt de gemeente wat er in de bermen leeft en bloeit. En jij kan meehelpen om de Weerter flora en fauna in kaart te brengen!
Meedoen is makkelijk
Meedoen is heel leuk en makkelijk. Met de app 'Obsidentify' kan iedereen meedoen. In de app maak je foto's van flora en fauna. De app vertelt je vervolgens wat je gezien hebt. Als er met enige zekerheid gezegd kan worden wat je hebt gezien, kun je de foto uploaden en wordt deze gebruikt in het onderzoek van de gemeente. Je kunt er alleen of met je (klein)kinderen op uit gaan, of misschien wel met de buurt.
Bekijk de uitleg over de app ‘Obsidentify’ hieronder. Lees ook meer waarom het belangrijk is om bermenonderzoek te doen.
Meedoen met de activiteiten is vrijblijvend, maar wil je meedoen met het verzamelen van zoveel mogelijk waarnemingen kan je Obsidentify downloaden. Obsidentify is een fotoherkenningsapp die in het wild levende dieren, planten en paddenstoelen kan herkennen. De app is ontwikkeld door Stichting Observation international, Naturalis Biodiversity center en Cosmonio Imaging. De app werkt zelflerend: de herkenning is gebaseerd op reverentiebeelden. Hoe meer foto’s er in de app komen, hoe beter de herkenning werkt. Of de app een soort kan herkennen is ook afhankelijk van de kwaliteit van een foto.
Voor uitgebreide functies kun je ook gebruik maken van de website www.waarneming.nl. Alle foto’s van soorten die je in Obsidentify maakt, zullen automatisch terecht komen in je waarneming.nl account. Waarnemingen van waarneming.nl/Obsidentify worden na validatie overgenomen in de Nationale database flora & fauna. Deze databank wordt gebruikt door onderzoekers.
Hier onder kun je vinden hoe je kunt starten vanaf je telefoon:
Stap 1: Download de app ‘Obsidentify’
De app is gratis en er worden in de app geen betaalgegevens gevraagd.
Stap 2: Open de app en klik op ‘inloggen’ en vervolgens op ‘account aanmaken’
De eerste keer dat u de app opent zal er gevraagd worden voor toestemming tot bestanden op de telefoon en de locatie. Deze gegevens zijn noodzakelijk voor het gebruik van de app. De heeft internet nodig om te werken. Het kan ook eerder gemaakte foto’s gebruiken, maar daarvoor is het wel noodzakelijk om de GPS van de telefoon aan te hebben staan. Klik vervolgens rechtsboven op ‘account aanmaken’. De app vraagt je vervolgens om een emailadres in te geven, een naam en een wachtwoord te kiezen. Je kunt aangeven of je de nieuwsbrief wilt ontvangen en er wordt nog verwezen naar de gebruiksvoorwaarden van waarneming.nl. In deze voorwaarden staat o.a. dat je geen foto’s van mensen of huisdieren mag maken.
Stap 3: Klik na invullen op ‘maak account aan’ en bevestig je account met de link die naar je mailadres is verstuurd.
Na het doorklikken op ‘maak account aan’ zal je een email ontvangen op het emailadres wat je hebt ingegeven. In deze email staat een link om je account te bevestigen. NA het bevestigen kun je inloggen. De eerste keer na het opstarten van de app verschijnt er een pop-up met de vraag of de app de locatie mag gebruiken. De locatie wordt gebruikt om je foto’s een locatie mee te geven. Zonder locatie zijn de foto’s/waarnemingen niet geldig.
Om te kunnen zien wat de tussenstand is kun je lid worden van de groep 'Heel Weert Observeert LIVE'. De eerste groep is reeds vol en de QR-code neemt je mee naar de tweede groep. Om bij de groep te komen scan je de QR-code hier onder:
Stap 4: Klik op het icoontje rechts met ‘Obsidentify’.
Je komt dan bij een scherm uit met links een camera, om ter plekke foto’s te maken, en een camerarol, om eerder gemaakte foto’s mee te identificeren. Gebruik één van de twee om een foto te kiezen en klik vervolgens op ‘identificeer’. De resultaten van je identificatie worden zichtbaar. Er staat ook een percentage: dat verteld je hoe zeker de identificatie is. Bij onzekere identificatie zullen er meerdere opties staan. Kies de optie waarvan jij denk dat het beste past.
Stap 5: Klik op ‘bewaar identificatie’
Gefeliciteerd, je hebt je eerste waarneming vastgelegd!
Wat is Biodiversiteit en waarom zijn bermen daarin belangrijk?
Biodiversiteit is de verscheidenheid aan ecosystemen, soorten en genetische variatie binnen soorten. Een synoniem van biodiversiteit in soorten is soortenrijkdom. Soortenrijkdom kan als indicator worden gebruikt voor de gezondheid van een gebied. Een gebied met veel variatie kan veel verschillende soorten bevatten en een hoge biodiversiteit. Plekken met een hoge soortenrijkdom zijn minder gevoelig voor veranderingen, droogte, ziektes en plagen. In een berm met veel verschillende planten is er altijd voedsel voor dieren en zullen plaagdieren nooit de overhand krijgen.
Veel soorten kunnen niet in de stad voorkomen omdat de voedselrijkdom in de stad beperkt is. Er is veel verharding waar slechts enkele soorten in of op kunnen leven. Biodiversiteit in de stad is vaak beperkt tot soorten die zijn aangepast aan uitdagende omstandigheden. Bermen kunnen een belangrijke rol vervullen voor biodiversiteit in de stad. Bermen maken een aanzienlijk deel uit van ons landschap. Een goed beheerde berm is een leefgebied voor talloze planten en insecten die soms zeldzaam zijn geworden. Ze vinden er voedsel, beschutting en kunnen vanuit de bermen verspreiden naar het omringend landschap. Ze kunnen bijdragen aan natuurlijke plaagbestrijding, bijvoorbeeld bij eikenprocessierups.
Ons netwerk van bermen fungeert ook als schakel tussen lokale populaties (groepen) van planten en dieren. Door een versnipperend leefgebied van soorten zijn er weinig individuen op sommige plekken. Dat maakt de soort kwetsbaar voor uitsterven.
Soortenrijke bermen, hoe krijgen we die?
In Zuid-Nederland liggen hogere zandgronden die van oorsprong weinig voedingstoffen bevatten. Op deze voedselarme gronden groeit het gras slecht en krijgen andere plantensoorten makkelijker de kans om te groeien. Een schrale berm op zandgrond is van nature soortenrijk. Door depositie van stikstof zien we op veel plekken vooral gras, wat door de voedselrijkdom sneller groeit. Door het gras krijgen andere planten niet de kans om te groeien.
Om soortenrijke bermen te krijgen moeten we de voedingstoffen afvoeren. Dit doet de gemeente door het maaisel af te voeren. Om te compenseren voor de stikstofdepositie moet dit in ieder geval 1 keer per jaar. Daarmee krijgen de planten ook de tijd om zaden te vormen en daarmee te verspreiden.
Wat voor onderzoek wordt er met de waarnemingen gedaan?
Het is aan de hand van ‘gidssoorten’ vrij eenvoudig om iets te zeggen over de voedingstoffenrijkdom van een bodem. Met de waarnemingen kunnen schrale bermen in kaart worden gebracht, maar ook de bermen die nog voedselrijk zijn. Voor de bermen die nog weinig biodiversiteit kennen kan er in kaart gebracht worden welke maatregelen en nodig zijn om biodiversiteit te vergroten.
Daarnaast wordt er in het onderzoek gezocht naar soorten die op de nationale rode lijst staan. Met de soorten op deze lijst gaat het slecht; als er nog meer planten verloren gaan, zullen de soorten verdwijnen. In Weert komen 31 plantensoorten van deze lijst voor. Sommige van deze soorten kennen we alleen van wegbermen. Met het onderzoek brengen we de verspreiding van deze soorten in kaart. Met het verspreidingsonderzoek wordt het makkelijker om deze soorten te beschermen.
Soorten |
Voedselrijkdom |
Biggenkruid, klein tasjeskruid, duizendblad |
Voedselarm, van groot belang voor allerlei graafwespen en graafbijtjes |
Margriet, rode klaver, wikkes, knoopkruid |
Relatief voedselarm, hoge vegetatie met weinig openheid |
Akkerdistel, boterbloem, koekoeksbloem |
Relatief voedselrijk, veel grassen |
Grote brandnetel, Gewone berenklauw, bijvoet, kweek, witbol |
Voedselrijk, hoofdzakelijk grassen zonder veel afwisseling |